#STGUczyta Kimberly Elam „Siatki, czyli zasady kompozycji typograficznej”.

Kimberly Elam

Siatki, czyli zasady kompozycji typograficznej

tłumaczenie Magdalena Komorowska

d2d.pl, Kraków 2019

W Siatkach, czyli zasadach kompozycji typograficznej autorka z przenikliwością analizuje najpowszechniejszy, a zarazem najbardziej wyrafinowany i rzadko właściwie rozumiany system organizacji wizualnej: siatki modułowe.

Od ulotki zapowiadającej publikację Die neue Typographie Jana Tschicholda przez projekty Bauhausu po katalog produktów Nike… Książka Kimberly Elam czerpie z bogatego dorobku dwudziestowiecznych projektantów, by wyczerpująco, a zarazem przystępnie pokazać rolę systemu siatek modułowych w typografii. Autorka nie ogranicza się do wskazania podstawowych funkcji i ogólnikowych wytycznych, ale krok po kroku odsłania tajniki tworzenia dobrej kompozycji, ucząc korzystania z siatek modułowych jako narzędzia dynamicznej komunikacji.

Siatki rozwiewają nieporozumienia narosłe wokół projektowania za pomocą siatek modułowych... Publikacja ta z pewnością na stałe zagości w programach kursów poświęconych typografii.

Be a Design Group

Młodym projektantom i studentom siatki modułowe wydają się skomplikowane, statyczne i sztywne. W Siatkach Elam rzuca wyzwanie tym stereotypom, pokazując, w jaki sposób korzystać z tego systemu w praktyce.

Speak Up

O autorce

Kimberly Elam wykłada na Wydziale Projektowania Graficznego w Ringling College of Art and Design w Sarasocie na Florydzie. Wcześniej uczyła projektowania w Kansas City Art Institute, North Carolina State University i Ohio State University, gdzie uhonorowano ją nagrodą Distinguished Teaching Award.

Jej książka Geometria projektowania jest powszechnie używana w dydaktyce uniwersyteckiej, a także ceniona przez projektantów.

Fragment książki:

Wprowadzenie

Typografia to nie tylko informacja słowna, ale także tekstura kompozycji. Tworzą ją powstałe z wierszy tekstu prostokąty o różnych odcieniach szarości, a wzajemne relacje wynikające z ich rozmieszczenia decydują o uporządkowaniu i spójności projektu. Ta dwoistość typografii czyni projektanta odpowiedzialnym zarówno za komunikację, jak i kompozycję.

Przedstawiony obok projekt typograficzny ma ułatwić projektantowi skoncentrowanie się i skłonić go do refleksji nad rolą kompozycji ujętej w ramy systemu i struktury. Struktura to prosta siatka modułowa utworzona z trzech rzędów i trzech kolumn. Siatka ta, choć skromna, jest wystarczająco elastyczna, by umożliwić pokazanie pewnych wariacji i przeprowadzenie gruntownej analizy. Siatka 3 × 3 pozwala wykorzystać regułę trójpodziału, która głosi, że gdy podzielimy prostokąt lub kwadrat dwiema liniami prostymi w pionie i dwiema w poziomie na dziewięć równych części, to cztery miejsca przecięcia się tych prostych wyznaczają punkty najbardziej przyciągające uwagę odbiorcy (tzw. mocne punkty). Rozmieszczając elementy kompozycji w ich pobliżu, projektant określa, które z nich są najważniejsze.

Przykład po lewej to nieskomplikowana kompozycja złożona z sześciu prostokątów i małego koła. Elementy te są proporcjonalne do siebie oraz zostały tak pogrupowane i rozmieszczone na siatce, że każdy prostokąt wyrównany jest przynajmniej do jeszcze jednego prostokąta. Te wewnętrzne wyrównania, pro- porcje elementów i ich umiejscowienie w ramach przyjętego formatu tworzą spójną i wizualnie satysfakcjonującą kompozycję. W drugim przykładzie szare prostokąty zastąpiono wierszami tekstu. Stopień pisma i ułożenie wersów, a także oś wyrównania znajdująca się po lewej stronie nadają informacjom wyraźną hierarchię. Analiza trzech przedstawionych próbek pokazuje, że przy tworzeniu komunikatów typograficznych zasady kompozycyjne się nie zmieniają. Zrozumienie abstrakcyjnych elementów tekstury umożliwia projektantowi pełniejsze przyswojenie reguł rządzących kompozycją i decydujących o wizualnej sile projektu. Omówiony tutaj przykład to studium przypadku przeprowadzone za pomocą metody wykorzystywanej w nauczaniu wspomnianych zasad.

Niniejsza książka czerpie z tego, czego nauczyłam się od studentów. Za jej pośrednictwem chcę podzielić się z innymi wykładowcami przydatnym, według mnie, ujęciem tematu i własną metodą dydaktyczną. Uczenie projektowania to proces podle- gający ciągłym przeobrażeniom. Będę wdzięczna wszystkim projektantom i nauczycielom, którzy zechcą podzielić się ze mną swoimi doświadczeniami – chętnie uwzględnię je w następnych wydaniach.

Kimberly Elam

Ringling School of Art and Design

Wydział Komunikacji Graficznej i Interaktywnej

Sarasota, Floryda