znajdź projektanta

Własna działalność

Kiedy muszę założyć działalność gospodarczą?

Kiedy muszę założyć działalność gospodarczą?

Tekst: Arkadiusz Szczudło

Prowadzisz biznes z rękodziełem? Sprzedajesz swoje ubrania na allegro? Oferujesz usługi krawieckie swoim znajomym? Czy wiesz, że może obejmować Ciebie przymus założenia działalności gospodarczej?

Przed przeczytaniem artykułu, warto, żebyś zajrzał jeszcze na:
Umowa o dzieło, czy zlecenia? Co lepsze?
Co może być dziełem w umowie o dzieło?
Umowa ramowa na stałą współpracę z freelancerem.

Czym jest działalność gospodarcza?

Zacznijmy od rzeczy typowo prawniczych. Definicję możesz znaleźć w wielu aktach prawa polskiego, ale największą rolę ma ta w ustawie, z którą powinieneś priorytetowo się zapoznać, tj. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Reszta ustaw, szczególnie te podatkowe, w podobny sposób definiują działalność gospodarczą, jak np.:

Przez działalność gospodarczą rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców. – Ustawa ordynacja podatkowa.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. – Ustawa podatek od towarów i usług.

Tym razem ustawodawca nie stworzył nam zbyt dużych problemów w jej dosłownym rozumieniu. Napisana jest w prostym i zrozumiałym dla wszystkich języku. Chociaż nie – problemem będzie jednak to, że jest ona zbyt ogólnikowa. Bardziej w tym zakresie pomoże nam doktryna i orzecznictwo sądów, szczególnie tych najwyższych.

Warto zwrócić uwagę na to, że to, czy nazywasz swoją działalność działalnością gospodarczą a siebie przedsiębiorcą bądź nie, nie ma kompletnie znaczenia. Działalność gospodarcza jest faktem i kategorią wyłącznie obiektywną.

Charakterystyczne cechy działalności gospodarczej

Aby móc odróżnić prowadzone przez nas działania od działalności gospodarczej, trzeba poznać kilka cech jakimi charakteryzuje się każda działalność gospodarcza podlegająca rejestracji.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 6 grudnia 1991 r. (III CZP 117/91, OSNCP 1992, nr 5, poz. 65) wskazał nam specyficzne cechy działalności gospodarczej:
a) zawodowy, a więc stały charakter,
b) związaną z nią powtarzalność podejmowanych działań,
c) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania,
d) uczestnictwo w obrocie gospodarczym.

Podczas definiowania działalności i szukania jej specyficznych cech, należy odnieść się do jej zarobkowego charakteru i ekonomicznej klasyfikacji, zawodowego charakteru oraz do sposobu jej wykonywania. Wszystkie te cechy muszą wystąpić łącznie.

Działalność gospodarcza nastawiona na zarobek

Zarobkowy charakter naszej działalności oznacza, że prowadzimy pewne działania, które w efekcie mają przynieść nam zysk. Nieważnym będzie to, czy przyniesie nam to realny dochód, czy wyjdziemy na zero lub poniesiemy straty. Ważnym jest sam cel i nasz zamiar, czyli oczywiście chęć zysku.

Należy podkreślić, że bez znaczenia jest fakt osiągnięcia dochodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli nie przynosi ona zysku, nie oznacza to, iż przestaje być działalnością gospodarczą. – uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1992 r., III CZP 134/92, OSNC 1993, nr 5, poz. 79.

Inaczej jest, gdy prowadzimy działalność bez tego celu, czyli bez chęci otrzymania na końcu zysku. Pasuje wtedy to idealnie do organizacji non-profit, czyli działalności charytatywnych lub kulturalnych. Nawet, gdy wszystkie inne przesłanki i cechy zostaną spełnione.

Zawodowy charakter naszej działalności

W definicji kodeksowej został zawarty katalog otwarty działalności, które mogą być uznane za działalność gospodarczą i są to: działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż. Natomiast w innej definicji można spotkać także określenie wolnego zawodu.

Aktualnie najbardziej interesował by nas właśnie ten wolny zawód. Do katalogu takich zawodów należą m.in.: adwokat, radca prawny, księgowa, pielęgniarka, rzeczoznawca i architekt. Architekt byłby tym jednym jedynym zawodem typowo kreatywnym, który musiałby odgórnie założyć działalność gospodarczą.

Określenie „zawodowy charakter działalności” prosto mówiąc oznacza, że nie zajmujemy się tym amatorsko i okazjonalnie. Trudno byłoby wyobrazić sobie, gdyby osoba do której przychodzimy, aby wykonała dane zlecenie zachowywała się (a potem i wykonywała swoje zadanie) w sposób mało profesjonalny. Liczymy jednak na rzetelne wykonanie zadania.

Warto podkreślić, że wykonywanie zadań w imieniu kogoś innego (np. umowa o pracę) nie podlega kryteriom opisywanym w artykule.

Zorganizowany i ciągły sposób wykonywania działalności gospodarczej

Przebrnęliśmy już przez zarobkowy i zawodowy charakter działalności. Kolejną charakterystyczną cechą jest sposób jej wykonywania. Musi być on zarówno zorganizowany, jak i ciągły.

Prowadzenie działalności gospodarczej jest procesem, który polega na stworzeniu odpowiednich warunków do jej wykonywania, jak np. prowadzenie działań marketingowych i zakup odpowiedniego sprzętu do pracy, a także realne wykonywanie zleconych nam prac. To wszystko wpływa na zorganizowany i nieprzypadkowy charakter naszej działalności.

Uznanym za zorganizowaną działalność gospodarczą może być także fakt, że prowadzisz wszystko samodzielnie albo, że zlecasz na zewnątrz wykonywanie pewnych zadań. To, że ktoś inny wykonuje za nas pewną pracę, nie stanowi to jakkolwiek ani na plus, ani na minus przy ustalaniu, czy działalność trzeba już założyć.

Jeżeli chodzi o samą ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej – nie może być ona prowadzona raz na jakiś czas, sporadycznie lub okazjonalnie. Ma świadczyć to o pewnym stałym zamiarze jej prowadzenia. Jedną z głównych jej cech jest właśnie stałość w tym, co robimy. I nie chodzi tutaj o wykonywanie jednego długiego zlecenia, a o zamiar, ciągłość i stałość tego co robimy – np. stałość w dążeniu do zysku opisanego wyżej.

Podsumowanie do zapamiętania

Jeżeli nie chciało Ci się przeczytać całości i zjechałeś do podsumowania, to nie chcę żebyś odszedł z niczym. Musisz wiedzieć, że Twoja działalność będzie właśnie działalnością gospodarczą w każdym wypadku, gdy będzie miała charakter:

  • zarobkowy, czyli będzie nastawiona na zysk bez względu na efekt jaki uda ci się uzyskać,
  • zawodowy, co oznacza, m.in., że do wykonywania naszych zadań podchodzimy w sposób profesjonalny a nie amatorski,
  • zorganizowany i ciągły, czyli taki gdzie wszystko skrupulatnie przygotowujesz oraz masz zamiar stałego zysku.

Wszystkie wskazane w dzisiejszym artykule cechy pozwalają naszą aktywność poddać ocenie, czy należy już uznać ją za typową działalność gospodarczą, czy dalej możemy żyć w błogim świecie. Wiązać się to będzie z wieloma konsekwencjami, które w związku z tym musimy ponieść. Tymi pozytywnymi i tymi mniej. 

Jeśli przydał Ci się ten artykuł, udostępnij go proszę dalej.

Potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej?
Kontakt

^ Wróć na górę